مفهوم دیابت خاموش یا دیابت پنهان در واقع به این معنی است و برای افرادی استفاده میشود که در آستانه ابتلا به دیابت قرار دارند. شرایط زندگی مردم در جامعه کنونی به گونهای است که آشنایی با این دیابت و نشانهها و علائم دیابت خاموش میتواند شما و اطرافیانتان را از ابتلا به دیابت دور نگه دارد.
لذا مفهوم بیماری به نام دیابت خاموش وجود ندارد و وقتی از این اصطلاح استفاده میشود معمولا به معنای نشانههای خاموش و پنهانی دیابت است که بسیاری از افراد در دوره پیش دیابت و دیابت متوجه آن نمیشوند.
همانطور که میدانید طبق آمارهای ارائه شده سالانه ۳ میلیون نفر از کل مبتلایان به دیابت که تعداد زیادی را شامل می شوند، در دنیا جان خود را به خاطر این بیماری (دیابت خاموش) از دست میدهند. دیابت پنهان با تاثیر مستقیم روی فرایند تامین گلوکز خون تاثیر منفی میگذارد.
در واقع پیش دیابت مرحله قبل از ابتلا به دیابت است که قند خون فرد بالاست، اما دیابت خاموش حالتی است که فرد دیابتی علائمی ندارد و از بیماری خود آگاه نیست.
درحالت کلی دیابت بر سه نوع است:
- دیابت نوع1
- دیابت نوع2
- دیابت بارداری
برای اینکه بتوانید با انواع دیابت و روشهایی که میتوانید آن را تشخیص دهید، بیشتر آشنا شوید، مقاله مرتبط به آن را مطالعه کنید.
آیا میتوان دیابت خاموش را پیش دیابت استنباط کرد؟
پیش دیابت
پیش دیابت در واقع مرحلهای است که در آن میزان قند خون از حالت طبیعی بیشتر میشود، اما در محدودهی قرار گیری در دسته بیماران دیابتی نیست. اگر پیش دیابت به درستی کنترل و درمان نشود به بیماری دیابت نوع 2 تبدیل خواهد شد. پیش دیابت معمولا علائم و نشانه ندارد؛ بنابراین حتما باید با تکیه بر آزمایش قندخون بخصوص در مواردی که ریسک بیماری بالا است، امکان تشخیص این بیماری وجود دارد.
کاهش وزن و لاغری، ورزش منظم و تغذیه سالم از جمله اقداماتی است، که میتوانند از تبدیل پیش دیابت در فرد به دیابت نوع دو پیشگیری کنند.
علائم دیابت خاموش یا پنهان
دیابت خاموش یا پنهان، نشانههای پنهانی در بدن مبتلایان دارد که گاهی متاسفانه فرد متوجه وجود این علائم نمیشود. دیابت خاموش در زنان و مردان هم باعث آسیب زدن به اندامهای اصلی و مهم بدن میشود. در ادامه با نشانههای پنهان و خاموش دیابت، علائم دیابت در زنان، علائم پنهان دیابت بارداری و علائم دیابت در مردان آشنا میشویم. علائمی که اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشوند میتوانند باعث آسیب جدی به چشم، قلب و کلیهها خواهند شد.
شایعترین علائم دیابت که عمدتا خاموش هستند عبارتاند از:
- تکرر ادرار
- تشنگی بیش از حد و غیرعادی
- خستگی دایم
- بیحسی و خواب رفتگی دست و پا
- گرسنگی بیش از حد و غیر معمول
- کاهش وزن و لاغری بیش از حد
- عفونت ادراری
- تاخیر در بهبود کامل زخم ها
عوامل بروز دیابت خاموش
عوامل یا دلایل بروز دیابت پنهان مختلف هستند، چراکه انواع دیابت خاموش باهم فرق دارند. علت دیابت خاموش در مبتلایان به نوع دو، هایپرگلیسمی یا بالا رفتن سطح قند خون است، که به مرور زمان روی میدهد و در ابتدا فرد متوجه آن نمیشود. افزایش وزن و چاقی، باعث ایجاد مقاومت بدن نسبت به انسولین میشوند و از علل اصلی ابتلا به دیابت پنهان به شمار میآیند.
در دختران و پسران مبتلا به دیابت نوع1 شاهد اختلال همیشگی در تولید انسولین (عدم ترشح) در لوزالمعده هستیم. وقتی انسولین وجود نداشته باشد بدن قادر به فرآوری گلوکز نیست. این نوع دیابت بیشتر کودکان، نوجوانان و جوانان را درگیر میکند و عموما افراد زیر 3 سال را درگیر میکند و روش پیشگیری خاصی هم ندارد؛ به همین دلیل به آن دیابت جوانی یا دیابت جوانان هم میگویند.
دلایل بروز دیابت خاموش نوع2 به نسبت به دیابت نوع1 مشخصتر و معلوم الحالتر است، عواملی مثل کمتحرکی، وزن زیاد و چاقی، عوامل ژنتیک و فاکتورهای محیطی از دلایل اصلی ایجاد دیابت خاموش نوع2 در مردان و زنان هستند، این بیماری خود را بیشتر در سنین بالای 40 سال نشان میدهد.
روش تشخیص دیابت خاموش
معمولا روشها و آزمایشهای مختلفی برای تشخیص دیابت خاموش وجود دارد که برخیها سریع و در لحظه انجام میشوند و برخی آزمایشها هم زمانبر هستند و باید چند ساعتی بیمار تحت کنترل باشد. دیابت خاموش نوع1 معمولا به سرعت پیشروی میکند و پزشکان داخلی یا غدد برای تشخیص عوامل ذیل را مورد بررسی قرار می دهند :
- میزان قند خون ناشتا در دو آزمایش جداگانه بیشتر از ۱۲۶ میلیگرم باشد.
- میزان قند خون تصادفی بیشتر از ۲۰۰ میلیگرم باشد و فرد سایر علائم دیابت را هم داشته باشد.
- جواب آزمایش هموگلوبین A1C در دو آزمایش مجزا بیشتر از ۶.۵ باشد.
گاهی ممکن است تشخیص بیماری تا بروز عوارض یا تشدید علائم علیرغم درمان به تاخیر بیفتد.
روشهای مختلفی برای تشخیص دیابت خاموش نوع۲ وجود دارد، اما بهترین راه برای تشخیص، آزمایش قند خون است که میزان قند خون بهصورت دورهای بررسی میشود. افرادی که شاخص توده بدنی بالاتر از ۲۵ دارند و افراد بالای ۴۵ سال بهتر است آزمایش قند خون بدهند. اگر آزمایش خون مشکلی نداشت، میتوانید هر سه سال یکبار تست غربالگری بدهید، اما افرادی که پیش دیابت یا علائم دیابت دارند باید سالانه آزمایش خون بدهند. برای بررسی میزان قند خون و تشخیص دیابت پنهان نوع دو باید آزمایشهای A1C، آزمایش تصادفی قند خون، قند خون ناشتا، تست تحمل گلوکز خوراکی و تست چالش گلوکز انجام شوند.
بیشتر مطالعه کنید: