دیابت نوع1 نوعی بیماری خود ایمنی است، که سیستم ایمنی بدن و سلولهای بتا لوزالمعده را بعنوان عامل بیگانه شناسایی میکند و در این مواجهه ترشح انسولین را در بدن برای همیشه قطع میکند.
چطور ترشح انسولین در بدن قطع می شود
وظیفهی سیستم ایمنی بدن مراقبت از فرد در برابر عوامل خارجی بیگانه که عامل بیماری در بدن میشوند، بوده و هنگامی که ویروسی وارد بدن فرد میشود، سیستم ایمنی برای مبارزه با آنها شروع به تولید پادتن میکند. این وظیف بر عهده سلولهای T بوده، که برای مبارزه با ویروسها نیز این سلولها نیز کمک شایانی به بدن انشان میکنند.
اگر این ویروسها پادتنی مشابه سلولهای بتا (سلولهایی که در لوزالمعده انسولین تولید میکنند) داشته باشند، آنگاه سلولهایT در مواجه با سلولهای بتا لوزالمعده، عمل تهاجمی داشته و آنها را نابود میکنند، این اتفاق باعث از بین رفتن سلولهای بتا شده و بدن دیگر قادر به ترشح انسولین نیست.
این فرآیند معمولا زولانی بوده و از بین رفتن سلولهای بتا در بدن معمولا چند سال طول میکشد، لازم بذکر است، هر ویروسی نمیتواند باعث تحریک سلولهای T بر علیه سلول های بتا لوزالمعده شوند و باید آنتی ژن ویروس مشابه آنتی ژنهای سلول بتا بوده تا باعث چنین اتفاقی در بدن شود.
تعدادی از این ویروسها که دارای چنین ویژگیها هستند عبارتند از:
- سرخجه آلمانی
- اریون
- روتاویروس
عوارض عدم ترشح انسولین
هورمون انسولین به سلولهای خونی فرد، سیگنالهایی مبنی بر جذب گلوکز مخابره میکند و همین امر باعث تنطیم سطح گلوکز در خون میشود، بدون ترشح انسولین قند خون بشدت بالا رفته و در زولانی مدت باعث بروز آسیبهای جدی و جبران ناپذیری به بدن می شود.
طبق مطالعه انجمن دیابت امریکا ADA در ده سال گذشته حدود 18000 کودک مبتلا به دیابت نوع یک شناسایی شده اند.
همانطور که اشاره شد، دیابت نوع یک با علائمی قبل از پیدایش بروز نمیکند و تا قبل از درگیر شدن فرد بروز این بیماری در بیمارقابل شناسایی نیست، متاسفانه راهی برای پیشگیری از دیابت نوع 1 یا دیابت کودکان وجود ندارد.
پس از بروز این بیماری، بدن علائمی از خود بروز میدهد که باید حتما والدین نسبت به آنها هوشیار بوده و در صورت مشاهده این علائم حتما با پزشک متخصص غدد و متابولیسم در این خصوص مشاوره نمایند.
شایع ترین علائم دیابت نوع1 :
- تشنگی زیاد و بدون دلیل و نوشیدن مایعات زیاد
- تکرر ادرار بواسطه نوشیدن مایعات زیاد
- گرسنگی زیاد و بدون دلیل
- کاهش وزن بر خلاف پرخوری کودک
- خستگی دائم و بی انرژی بودن بدون دلیل
- تاری دید
- عدم سریع التیام زخمها
کتواسیدوز دیابتی:
کتواسیدوز دیابتی را با اصطلاح DKA نشان میدهند و گاهی اولین نشانهی ابتلای فرد به دیابت نوع اول است و میتواند یکی از عوارض جدی درکمبود انسولین باشد.
تاثیر مواد غذایی در بالا رفتن قند خون و ترشح انسولین بسیار مهم بوده و برای اینکه اطلاعات بیتشری در زمینه میزان تاثیرگذاری مواد غذایی و بالا رفتن قندخون کسب کنید، پیشنهاد میکنم تا مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
سلول هایی که به آنها قند نمیرسد گرسنه میمانند و شروع به شکستن پروتئینها و اسیدهای آمینه میشود. از این طریق باعث بوجود آمدن کتون شده و کتون نیز باعث بالارفتن PH خون می شود. حالت اسیدی زندگی را برای سلولهای بدن غیر ممکن میکند و پیامد آن کتواسیدوز بوده که مغایر با حیات کودک است و از عوارض کتواسیدوز حالت کما و در نهایت مرگ برای کودک بهدنبال دارد.
راه شناسایی کتو اسیدوز تنفس های عمیق و سریع بوده، که دهان نیز بوی کتون (یا استون) می دهد.
عوارض ابتلا به دیابت نوع یک
دیابت نوع یک میتواند اعضا اصلی بدن از جمله قلب، رگهای خونی، سیستم اعصاب، چشمها و کلیهها را تحت تاثیر قرار دهد. کنترل همیشگی قند خون و نگه داشتن آن در سطح نرمال میتواند، بطور چشمگیری خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها را کاهش دهد. بعضی از خطراتی که دیابت طولانی مدت و کنترل نشده میتواند برای سلامتی داشته باشد، شامل موارد زیراست:
بیماری های قلب و رگ های خونی، بیماری عروق کرونر با درد قفسه سینه (انژین)، حمله قلبی، سکته مغزی، تنگ شدن رگها (تصلب شریان) و فشارخون بالا بعضی از بیماریهایی هستند که امکان دارد برای افرادی که دیابت طولانی مدت و کنترل نشده دارند اتفاق می افتد.
نورپاتی یا آسیب به سیستم عصبی
آسیب عصبها بوسیله دیابت را نوروپاتی دیابت مینامند. عروق خونی کوچک مسئول تغزیه عصبها هستند، اگر این عروق در اثر دیابت آسیب ببینند، عصبها هم دچار آسیب میشوند.
نفروپاتی یا آسیب دیدگی کلیه ها
این بیماری باعث بروز مشکلاتی در کلیههای میشود (آن را نفریت کلیه هم مینامند) درمان نشود باعث انجام دیالیز یا پیوند کلیه میشود. کنترل نکردن دیابت باعث میشود که کلیهها درست کار نکنند بنابراین کلیه ها نمیتوانند خون را تصفیه نمایند.
آسیب به چشم ها
دیابت نوع یک باعث بیماری آب مروارید و رتینوپاتی در چشمها میشود.
سخن نهایی
از آنجا که طبق آمار در ده سال گذشته، تعداد زیادی کودک دچار بیماری دیابت نوع یک شدهاند، به همین منظور دیابت یکی از بیماریهای خطرناکی است که میتواند، سلامت کودکان عزیزمان را به خطر بیاندازد. به همین دلیل توصیه میگردد، حتما آزمایشات سالانه و مراقبتهای لازمه حتی در زمان تولد و کودکی افراد انجام گردد.
بیشتر مطالعه کنید: